Türk Dünyasında Yeni Ekonomik Dönem: Orta Koridorun Gücü ve Fırsatlar!

Türk Devletleri Teşkilatı'nın katkılarıyla oluşturulan “Türk Devletleri Arasında Ulaşım ve Enerji Bağlantısının Güçlendirilmesi” başlıklı Türk Ekonomileri Raporu yayınlandı. İlk çeyrek değerlendirmesinin önemli bulgularını keşfedin...

Türk Dünyasında Yeni Ekonomik Dönem: Orta Koridorun Gücü ve Fırsatlar!

Enerji ve ulaştırma sektörlerinde Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) altında iş birliği potansiyelini detaylandıran bu rapor, TDT 2040 hedeflerine yönelik önemli bilgiler sunmaktadır.

Türk Devletleri Resmi Ekonomi Araştırma Merkezleri Ağı (ERCNET) içerisinde yer alan Türkiye'nin bu rapora katkısı, T.C. Ticaret Bakanlığı Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğü'nün koordinasyonunda, Gümrükler Genel Müdürlüğü ve Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü'nün destekleri, T.C. Dışişleri Bakanlığı, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın iş birliği ile gerçekleştirilmiştir.

Türkiye, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kesişim noktasında yer alarak stratejik bir jeopolitik avantaja sahiptir. Bu konum, Türkiye'yi lojistik ve ulaşım alanlarında bölgesel bir merkez haline getirirken, mal ve hizmet ihracatında da büyük bir artış potansiyeli sunmaktadır. Türkiye, ayrıca enerji, ticaret ve ulaşım noktası olarak da önem kaydediyor.

2025 Yılı 1. ÇEYREK: TDT EKONOMİK ANALİZİ RAPORU

Ekonomi Büyümesi ve Küresel Ekonomideki Rol

2025'in ilk çeyreğinde Türk Devletleri Teşkilatı'nın toplam ekonomik hacmi 593,8 milyar dolara ulaşarak küresel GSYH'nin %2,1'ini oluşturdu. Küresel ortalamayı (%2,3) geride bırakarak %5,04'lük bir büyüme gösteren TDT üyesi ülkeler, toparlanma dinamizmi ve küresel tedarik zincirlerine entegrasyon noktasında öne çıktılar.

Ticaret Performansı
TDT üyesi ülkelerin toplam dış ticaret hacmi 369,3 milyar dolara ulaşarak küresel ticaretin %4,4'ünü temsil etti. Bu durum, bölgenin GSYH'sine oranla dış ticarette daha etkili bir yapıya sahip olduğunu ve enerji, lojistik, sanayi ve tarım alanlarındaki ihracatta rekabet gücünün yüksek olduğunu gösteriyor.

Ülkeler Arasındaki Büyüme Oranları
Kırgızistan: %13,1 (tarım ve ham madde talebi dolayısıyla)
Özbekistan: %6,8
KKTC: %6,4
Türkmenistan: %6,3
Kazakistan: %5,6 (altyapı ve enerji katkısıyla)
Türkiye: %2,0 (sıkı para politikası dolayısıyla yavaşlama)
Azerbaycan: %0,3 (petrol dışı alanlarda sınırlı büyüme)
Macaristan: %-0,2 (daralma yaşandı)

Ticaret Denge Durumu
Türkiye: 153,2 milyar dolarlık ticaret hacmi; 22,6 milyar dolar dış ticaret açığı
Azerbaycan: 6,4 milyar dolarlık ihracat; 722 milyon dolar dış ticaret fazlası
Türkmenistan: enerji ihracatıyla fazlalık sağladı
Özbekistan: ihracatta belirgin artış ve sanayileşmede ivme kaydedildi.

Yatırım Akışları ve Finansal Alan
Kırgızistan: %90’a yakın sabit sermaye yatırımı artışı (hidroelektrik ve ulaşım projelerinde)
Kazakistan: %6,3 oranında yatırım artışı
Özbekistan: %8 oranında yatırım artışı
Bankacılık sektörü özellikle Kazakistan, Türkiye ve KKTC'de büyümeye devam etti. Türkiye'de krediler %36, mevduatlar ise %32 oranında arttı.

Doğrudan Yabancı Yatırımlar (DYY)
Kazakistan: 2024 yılında 7,1 milyar dolar DYY çekti (enerji ve altyapı alanlarında)
Türkiye: Otomotiv, tekstil ve dijital hizmetlerde DYY artışı yaşandı
Türk Yatırım Fonu: Yeşil enerji, dijital altyapı ve ulaşım yatırımlarına destek veriyor.

Kamu Mali Yönetimi
Azerbaycan: %5,4 oranında gelir artışı, %3,5 oranında harcama düşüşü ile mali disiplin sağlandı.
Kazakistan: %16 gelir artışı, %9,5 harcama artışı (Nurly Zhol projesiyle teşvikler devam etti).

Yeşil ve Dijital Dönüşüm Süreci
Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakistan, bu alanda önemli ilerlemeler kaydetseler de özellikle Azerbaycan, COP29’da imzalanmış olan Hazar-Karadeniz Yeşil Enerji Koridoru ile Avrupa’ya yenilenebilir enerji ihracatını hedeflemektedir.